Anioł Biznesu to osoba fizyczna, która zdecydowała się na inwestycję swoich prywatnych środków w przedsięwzięcie, które rokuje dużym potencjałem wzrostu. Anioły Biznesu jak inwestorzy prywatni aktywnie inwestują na rynku niecałe 30 lat, ale w Polsce jest to zjawisko stosunkowo nowe. Poniżej przybliżam mechanizmy inwestowania przez Anioła Biznesu. Postaram się wyjaśnić, co odróżnia inwestorów indywidualnych jakimi niewątpliwie są Aniołowie Biznesu od pozostałych inwestorów, dostępnych na rynku, oraz czy warto z nimi współpracować i w jaki sposób można to uczynić.

Przeprowadzę Cię krok po kroku przez etapy pozyskania finansowania od Anioła Biznesu. Wiem jak kluczowe jest pełne skoncentrowanie się na działaności operacyjnej biznesu. Moja rola będzie ukierunkowana z jednej strony na sprawnym pozyskaniu finansowania, a z drugiej strony na jak najmniejszym zaangażowaniu Twojego czasu w tym procesie.

Finansowanie  / Anioły biznesu  | Data opublikowania: 16 gru 2016 r. | Data aktualizacji: 25 gru 2021 r.

Określenie Anioł Biznesu (ang. Business Angel) swoją genezą sięga roku 1978. Nie miało jednak wówczas konotacji stricte biznesowych, bardziej show biznesowe – jeden z nowojorskich teatrów na Broadwayu stał w obliczu plajty, gdy w ostatniej chwili pojawiał się inwestor, który dofinansował kolejną premierę, która uratowała scenę. Wybawcę nazwano Business Angel, co miało oznaczać osobę majętną, która ratuje przedsiębiorstwo przed spodziewaną porażką. Zmianę w interpretacji tego określenia przypisuje się profesorowi Williamowi Wetzelowi z Uniwersytetu New Hampshire. Zajmował się on badaniem wpływu prywatnych przedsiębiorców na rozwój biznesów, które dopiero rozwijają swoją działalność. Obecnie nazwą „Anioł Biznesu” określamy prywatnego inwestora udziałowego, inwestującego swój kapitał w pomysł o dużym potencjale rozwojowym, który jest na wczesnym etapie funkcjonowania.

To najczęściej prywatni przedsiębiorcy o sporym dorobku zawodowym i znacznym majątku osobistym, pozwalającym na podjecie ryzyka finansowania przedsięwzięcia na etapie startupu. Wolne środki finansowe, jakie wnoszą w nowy podmiot, wspierają go przez okres 3-6 lat, oczekując uzyskania wyższej niż przeciętna stopy zwrotu z inwestycji z zaangażowanego kapitału. Finansowanie działania młodej spółki to niezbędny zastrzyk dla dynamicznego rozwoju jej potencjału. Taka transakcja odbywa się w zamian za objęcie części udziałów lub akcji takiego przedsiębiorstwa, a tym samym partycypację w przyszłych zyskach. Zgodnie z danymi zaprezentowanymi przez agencję EBAN największym zainteresowaniem inwestorów cieszą się przedsięwzięcia w drugiej fazie rozwoju (startup), na którą przypada 54% całości udzielonych środków. Pierwsze dwie fazy rozwoju przedsięwzięcia stanowią 87% całości udzielonych środków.

Inwestycje Aniołów Biznesu a faza rozwoju biznesu

Anioł Biznesu jest szczególnie wartościowym Partnerem do rozwoju biznesu w sytuacji w której posiada doświadczenie, czy też kontakty w branży w której młody przedsiębiorca chce zaistnieć ze swoim pomysłem. Dzięki czemu może również udzielać swojemu podopiecznemu cennych wskazówek, dotyczących kierunków rozwoju, jednak mając świadomość że nie bierze on udziału w bieżącym zarządzaniu spółką.

Średnia wartość inwestycji Aniołów Biznesu otrzymanych przez jeden startup w Polsce i innych krajach Europy w 2015 roku (dane w tys. EUR)

Dane, które przedstawiła agencja European Business Angels Network pokazują, że średni kapitał wspierający przedsięwzięcie, na jaki decyduje się inwestor indywidualny to kwoty od 25 do 400 tys. euro.

Luka kapitałowa, czyli idealne miejsce dla Anioła Biznesu

Z perspektywy młodego przedsiębiorcy, znalezienie finansowego wsparcia dla jego firmy jest warunkiem sine qua non do kontynuowania działalności. Na tę przeszkodę trafiają przedsiębiorcy, którzy wykorzystali wszystkie swoje, lub rodzinne środki na uruchomienie działalności, ale nie są jeszcze na tyle stabilnym podmiotem gospodarczym, aby móc sięgnąć po ofertę banków dla przedsiębiorców, lub starać się o Fundusze Venture Capital lub private equity. Większość ciekawych i dobrze rokujących pomysłów zatrzymuje się właśnie na tym etapie, nie wychodząc poza ramy małej firmy o zasięgu lokalnym. Dlatego tak ważna jest osoba z doświadczeniem biznesowym i zarządczym, znająca branżę, mająca kontakty, niezbędne do rozwinięcia skrzydeł. Przedsiębiorca staje się aniołem biznesu z wyboru, projekty, które wspiera, wybiera na bazie osobistej preferencji, własnych pasji, zainteresowań, a przede wszystkim na bazie rachunku ekonomicznego. Niektórzy inwestorzy swoją rolę traktują w kategorii mentora, który powierza część swojego kapitału nowemu pokoleniu przedsiębiorców.

Z perspektywy przedsiębiorcy układ z Aniołem Biznesu oznacza wiele korzyści. To świetne rozwiązanie dla startupów, które jeszcze nie są zaznajomione z procedurami rynku kapitału wysokiego ryzyka. Plusem jest również bezpośrednie zaangażowanie w sukces, istotne zwłaszcza, gdy Aniołem Biznesu staje się osoba z wyrobioną marką lub nazwiskiem. Znani Aniołowie Biznesu to najlepszy rodzaj promocji a każda wiadomość w mediach o tym, że poważny biznesmen lub „gwiazda” wsparła przedsięwzięcie, natychmiast generuje zainteresowanie tym projektem, podnosząc jego wiarygodność w oczach klientów, kontrahentów i kolejnych inwestorów. Aniołem Biznesu nie zostaje się tylko dla zysku. Często jest to decyzja, której podstawą jest chęć pomocy młodym przedsiębiorcom. Takimi filantropami okazali się zarówno Bill Gates, twórca Microsoft Corporation, czy też Jeff Bezos, ojciec giganta e-commerce Amazon.com. Jego własna firma również powstała dzięki wsparciu Business Angels.

Inny rodzaj współpracy

Inność wsparcia przez Anioła Biznesu polega na tym, że ich działanie obraca się w swego rodzaju niszy rynkowej. Dobry pomysł na biznes, dobrze skonstruowany model biznesowy i strategia rozwoju nie mają powodzenia bez wsparcia finansowego. Młody przedsiębiorca będzie miał jednak wiele trudności z pozyskaniem kredytu bankowego, funduszy typu Venture Capital, czy emisji obligacji. To, co dodatkowo wyróżnia inwestora indywidualnego od instytucji oferujących wsparcie wyłącznie kapitałowe (jak banki), to wkład doświadczenia i kontaktów biznesowych, które posiada. Wsparcie w kwestiach analizy, dopasowania pomysłu do warunków rynkowych, wsparcie przy podpisaniu pierwszych kontraktów to bezcenne bonusy współpracy z Aniołem Biznesu.

Business Angel jest nie tylko kapitałodawcą biznesu, ale wytrawnym znawcą rynku, który wyławia najlepsze pomysły. Kluczowa jest dla niego skala potencjału przedsięwzięcia oraz innowacyjności projektu, które decyduje o szansie jego powodzenia. Anioł Biznesu interesuje się zwłaszcza biznesem we wczesnych fazach rozwoju (seed stage). Inwestycja w startup jest obarczona znacznym ryzykiem. Bazując na własnym doświadczeniu rekomenduje wykonanie poniższych działań celem zwiększenia atrakcyjności biznesu w oczach inwestora:

✔ zweryfikowanie rynku

✔ przeprowadzenie rozmów z potencjalnymi klientami i uzyskanie konstruktywnych wniosków z tych rozmów

✔ zweryfikowanie, czy klienci są skłonni zapłacić za produkt/usługę

✔ wykonanie makiety produktu/usługi w formie opisu, strony www, wizualizacji

✔ analiza kosztów pozyskania klienta

✔ określenie nakładów niezbędnych do poniesienia celem wykonania MVP (Minimum Viable Product)

Realizacja powyższych działań to niezbędne minimum do rozpoczęcia pracy nad pozyskaniem finansowania. W formie uzupełnienia przesyłam link do najczęściej otrzymywanych pytań pod hasło: startup.

Inwestorzy dokonują kompleksowej i wielopłaszczyznowej oceny startupu, na podstawie której podejmują decyzję o zainwestowaniu w startup. Poniżej przedstawiłem etapy poprzedzające podpisanie umowy inwestycyjnej i pozyskanie finansowania.

Podczas wstępnej analizy inwestorzy szczególną uwagę zwracają na:

✎ zespół

✎ branża & wartość rynku

✎ model biznesowy | (np. SaaS, marketplace, HaaS)

✎ produkt | posiadanie makiety lub wizualizacji lub MVP produktu

✎ zapotrzebowanie na finansowanie | inwestorzy mają wypracowane nie tylko branże, ale również przedział kwoty inwestycji

Standardem w branży jest przekazanie inwestorowi w pierwszej kolejności materiału informacyjnego w formie teasera inwestycyjnego.

W przypadku pozytywnego odbioru przedstawionych informacji i ich weryfikacji inwestorzy zgłaszają chęć uzyskania bardziej szczegółowych informacji na temat biznesu takich jak:

✎ sposób wyliczenia zapotrzebowania na finansowanie

✎ ocena opłacalności inwestycji metodą NPV

✎ wycena startupu

✎ oczekiwana stopa zwrotu z inwestycji

✎ okres zwrotu zainwestowanego kapitału

✎ opisu biznesu w formie biznes planu

Na tym etapie warto przygotować jak najwięcej informacji, co będzie świadczyło o wszechstronnej wiedzy na temat biznesu oraz będzie odzwierciedleniem profesjonalnego podejścia do pozyskania kapitał. Warto przy tym zwrócić uwagę, że w biznes planie inne informacje należy przekazać w przypadku biznesu, a inne w przypadku startupu.

Wycena firmy ma na celu określenie liczby udziałów / akcji jakie obejmie inwestora za określony wkład pieniężny. Przykład:

✎ Inwestor planuje zainwestować 1 000 000 PLN

✎ Wycena firmy wynosi 20 000 000 PLN

✎ Udział inwestora – w efekcie inwestor za swój wkład pieniężny obejmuje (1 000 000 / 20 000 000)= 5% udziałów w biznesie.

Metodą najczęściej wykorzystywaną do przeprowadzenia wyceny startupu jest metoda DCF (metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych netto). Do wykonania wyceny biznesu metodą DCF niezbędny jest model finansowy w excelu z prognozą finansową rachunku zysków i strat, rachunku przepływów pieniężnych oraz bilansu w okresie najbliższych 5 lat, gdzie najbliższe 2 lata przygotowywane są z miesięczną szczegółowością. Przygotowanie wyceny firmy może również wymagać przeprowadzenia analizy rynku, analizy finansowej oraz analizy wrażliwości.

Ostatnim etapem poprzedzającym uzyskanie finansowania od inwestora jest uzgodnienie warunków umowy inwestycyjnej przez obie strony. W umowie inwestycyjnej określane są m.in.: rola inwestora, praw i obowiązki każdej ze stron umowy, zadania konieczne do wykonania w ramach inwestycji, osoby odpowiedzialne za wdrożenie planów w życie, cena za jaką inwestor nabywa akcje / udziały w spółce, osoby zasiadające w radzie nadzorczej spółki, zasad ewentualnego systemu opcji menedżerskich. W umowie zawarte są również warunki i możliwe drogi wyjścia z inwestycji.

Nawet niewielkie własne zaangażowanie finansowe w połączeniu z wsparciem w postaci doradztwa strategicznego, kontaktów biznesowych, doświadczenia biznesowego, które może zapewnić Anioł Biznesu jest w mojej ocenie jedną z bardziej atrakcyjnych form wyjścia z biznesem na szerokie wody. Co istotne warto rozpocząć współpracę z tymi inwestorami, którzy oferują wartość dodaną do biznesu niezwiązaną wyłącznie ze wsparciem kapitałowym. Aniołowie Biznesu interesują się również przedsiębiorstwami, które mają nieco dłuższy staż na rynku, jednak główną grupą docelową są dla firmy na wczesnym etapie rozwoju.

Reasumując Anioł Biznesu w ramach współpracy wprowadza wartość dodaną do biznesu poprzez:

✔ wsparcie finansowe

✔ doradztwo strategiczne

✔ transfer know-how

✔ wsparcie networkingowe oraz przekazanie kontaktów biznesowych

✔ wiedzę z zakresu zarządzania, marketingu, finansów

✔ doświadczenie w prowadzeniu przedsiębiorstwa

Należy mieć również na uwadze obowiązki jakie występują przy współpracy z Aniołem Biznesu, dotyczące:

✔ osiągnięcia ponadprzeciętnej stopy zwrotu z inwestycji,

✔ konieczności pełnego zaangażowania w realizowane przedsięwzięcie,

✔ żelaznego trzymania dyscypliny finansowej i realizowania działań zgodnie z planem, do czego przyczyni się wdrożony w firmie controlling.

Jeśli jesteś na etapie poszukiwania finansów dla swojej działalności i dodatkowo liczysz na wsparcie biznesowe, zapraszam do współpracy. Możesz liczyć na kompleksową pomoc, model finansowy w excelu, wykonanie oceny opłacalności inwestycji oraz przygotowanie długoletniej prognozy finansowej, czy też wycenę startupu. Wsparcie merytoryczne poprowadzę w oparciu o wypracowaną metodologie pozyskania finansowania.